กาพย์ฉบัง ๑๖

คณะ 
      กาพย์ฉบัง ๑๖ หนึ่งบทมี ๓ วรรค

  พยางค์
      พยางค์หรือคำ วรรคที่ ๑ มี ๖ คำ วรรคที่ ๒ มี ๔ คำ วรรคที่ ๓ มี ๖ คำ รวมทั้งหมดมี ๑๖ คำ
จึงเรียกว่า กาพย์ฉบัง ๑๖

  สัมผัส
๑. คำสุดท้ายของวรรคที่ ๑ สัมผัสกับคำสุดท้ายของวรรค ๒
๒. คำสุดท้ายของวรรคที่ ๓ สัมผัสกับคำสุดท้ายของวรรคที่ ๑ ของบทต่อไป 
 ( เรียกว่า สัมผัสระหว่างบท )
 การอ่านกาพย์ฉบัง ๑๖
       การอ่านกาพย์ฉบัง ๑๖ จะต้องแบ่งจังหวะการอ่านคำในแต่ละวรรคดังนี้
       หนึ่งบทมี ๓ วรรควรรคแรกมี ๖ คำ วรรคที่ ๒ มี ๔ คำ วรรคที่ ๓ มี ๖ คำ การอ่านจึงเว้นจังหวะ
ทุกๆ ๒ คำ



ตัวอย่าง

             "มะม่วง/พวงพลอง/ช้องนาง หล่นเกลื่อน/เถื่อนทาง

กินพลาง/เดินพลาง/หว่างเนิน                 เห็นกวาง/ย่างเยื้อง/ชำเลืองเดิน

เหมือนอย่าง/นางเชิญ                             พระแสง/สำอาง/ข้างเคียง
         
เขาสูง/ฝูงหงส์/ลงเรียง                         เริงร้อง/ซ้องเสียง

สำเนียง/น่าฟัง/วังเวง                         กลางไพร/ไก่ขัน/บรรเลง

ฟังเสียง/เพียงเพลง                                 ซอเจ้ง/จำเรียง/เวียงวัง"